De archieven van de Banque d'Outremer over Atea

In het rijksarchief vond ik de archieven over ATEA van de huisbankier de 'Banque d'outremer"., die blijkbaar de boeken controleerde vanaf ongeveer 1911 tot de overname door Britten/Amerikanen in 1926.

• ATEA briefhoofd
• ATEA telefooncentrale geleverd aan de Banque d'Outremer in 1911
• Een bijzondere periode: de eerste wereldoorlog
• De overname in 1926 door de Brits/Amerikaanse holding

ATEA briefhoofd

Eén van de dingen die me direct opvielen is de ATEA briefhoofding, die typisch was voor de tijd:

					klik op een foto om ze te vergroten
1911	1912	1913	1922	1923

• In 1911 zitten we bijna nog in de Art nouveau tijd, en hebben we een nostalgische foto van een bloeiend bedrijf, aangeduid door de rokende schouwen. (in 2013 zouden die rokende schouwen verwijzen naar luchtvervuiling) Fier wordt het internationaal karakter aangegeven: Parijs, Londen, Berlijn, maar ook St Petersburg (in die periode deed de Belgische industrie veel zaken in Rusland.
• In 1912 is men een beetje 'ascetischer" geworden. Het telefoonnummer in Berchem bestaat uit 2 cijfers!
• In 1913 voort men er fier aan toe dan met Marconi vertegenwoordigt
• Na de oorlog zijn er andere "wetten": Men geeft aan dat men een Antwerps bedrijf is, en de aanwezigheid op een beurs is belangrijk
• In 1923 legt men terug de link tussen de bedrijfsnaam en ATEA, en wordt er ook het alomtegenwoordige logo getoond.

ATEA telefooncentrale geleverd aan de Banque d'Outremer in 1911

In de archieven zit heel wat correspondentie over de (handbediende) telefooncentrale die ATEA in 1911 levert aan zijn huisbankier.

Het moest een "commutateur" zijn voor

• 300 lijnen, waarvan 240 lijnen werden uitgerust, (dat is niet min voor een bedrijf in 1911!!)
• 32 gesprekscircuits en 2 operatorposities,
• er moesten ook telefoonposten worden voorzien (verschillende types, muur en tafelmodellen), en achteraf bleken heel wat discussies over wie welke post kreeg (status symbolen?)
• de  2 operatortafels moesten in  gepolierd notelaar worden uitgevoerd, die moest goedgekeurd worden door de klant.
• het geheel diende te worden opgeleverd voor de kost van 13750 Belgische Frank

• klik op een foto om te vergroten

Een bijzondere periode: de eerste wereldoorlog

Hieruit leerde ik twee "nieuwe"" dingen

1. uit de financiele resultaten van de oorlogsjaren komen nog altijd landen als Italie, Griekenland en zelfs Engeland tevoorschijn met beduidende cijfers.
2. Met woorden zoals "Requisitions" "Beschlagnahmestelle",  "Afufnahmebogen" enz door de "Kaiserliche Deutsche Verwaltung" bleek dat verschillende organisaties van de Duitse bezetting het bedrijf vele dingen hebben "afhandig gemaakt, zoals

• grondstoffen: koper, hout, nikkel..
• producten: tele
• machines: draaibanken, freesmachines
• en blijkbaar alles wat ze konden gebruiken

Hier enkele lijsten:

Er werden ontvangstbewijzen gemaakt, maar ik heb nergens gezien dat de waarde van bijna 900.000 Belgische Frank door de bezetter ooit betaald zijn geworden. Door beperking in tijd en beperking in boekhoudkundige kennis heb ik ook niet gezien dat dit na de oorlog gecompenseerd werd.

De overname in 1926 door de Brits/Amerikaanse holding

Ik had gehoopt ook iets terug te vinden van hun engagement in het Grieks telefoonnetwerk, en de daarop aansluitende overname door de Brits/Amerikaanse holding, maar helaas dat zat niet in dit archief van de bank. Op de keeper beschouwd vond ik hier vooral de archieven van de financial controller, een zekere Raoul Depas, die zich bezig hield met het dagdagelijkse controlewerk, en minder met het beleid.
Wellicht moet ik de archieven zoeken van president Adolphe Stoclet om over de overname iets terug te  vinden. Maar op het eerste zicht zitten die niet in een publiek archief!