Publicaties van derden

Als men in Vlaanderen zoekt naar "expertise" rond telefoniegeschiedenis, komt men nogal vlug bij 'de vrienden van het ateamuseum' terecht.

Het gebeurt wel eens dat we worden geconsulteerd door "derden" die een beroep wilden doen op onze expertise rond ATEA of rond telefonie in het algemeen. Op deze pagina proberen we die op te lijsten:

Rond ATEA Berchem
- Gebouw hoek Belpairestraat-Coveliersstraat
Sociale geschiedenis
Telefoniegeschiedenis
ATEA-geschiedenis (eigen publicaties)

1) Rond ATEA Berchem

cultuurhistorisch onderzoek: In 2015 was er een plan van een project ontwikkelaar GANDS om de oudste nog bestaande ATEA gebouwen in de Coveliersstraat in Berchem om te vormen tot "woonunits". In hoeverre moest de bestaande infrastructuur worden gerespecteerd. Bouw-historisch onderzoeker Mimi Debruyn werd aangesteld, en zocht allerlei bronnen op: bouwaanvragen, historische archieven, en zo kwam ze ook bij ons terecht voor foto's van ATEA in die gebouwen. Ik was buitengewoon verbaasd dat zij foto's uit ons archief kon koppelen aan locaties in de gebouwen.
- Het onderzoeksrapport van Mimi Debruyn kan je hier bekijken.
- In het boek ATEA 125 jaar wordt ook een stukje gewijd aan de complete verbouwing.

"De Pelgrim van De Koninck"
Wilfried Persoons de voormalige PR man van Brouwerij De Koninck (nota bene de “buurman” van ATEA Berchem), heeft in de loop der jaren verschillende boeken geschreven over de geschiedenis van het bier en over brouwerij De Koninck.
Toen Wilfried in 2014/2015 naar aanleiding van de heropening van café Pelgrim in de Boomgaardstraat een boek schreef “De Pelgrim van de Koninck” wilde hij een hoofdstukje wijden aan de “buren”, ATEA. Immers het café Pelgrim werd indertijd dikwijls gefrequenteerd door Ateanen. Zijn de verhalen daarover in de loop der jaren aangedikt, of was het echt zo in de cafés rond ATEA Berchem?
En zo kwam hij bij ons terecht voor informatie.
https://boekenkast.jimdo.com/de-pelgrim-van-de-koninck-wilfried-patroons/
Het stuk over ATEA hier


1930	1944	2008

Gebouw ATEA Berchem hoek Coveliersstraat-Belpairestraat
Najaar 2018 werden we gecontacteerd door Pieter-Jan Van Loock, een medewerker van aannemer DCA. Zij willen een deel van het gebouw omvormen tot woonunits.
Dit gebouw werd door ATEA met drie verdiepingen gebouwd in 1930, en in 1941 verhoogd met 2 extra verdiepingen.
in 1944 was er "collateral damage" door een inslag van een V1 in de buurt.
De laatste 20 jaar is het een bedrijvencentrum geworden, doch nog met vele "stille" ruimten, die men wil ombouwen tot woonunits. Wordt vervolgd.

Albert Building

In 2019 krijgen de plannen meer vorm, zie

Een artikel in de Gazet van Antwerpen van 2 mei 2019
een buurtkrantje dat door een PR bureau wordt gemaakt, en waarin ondermeer ik de geschiedenis van ATEA Berchem schets

Einde 2021 komt stilaan de verkoop op gang, en kom ik in contact met één van de verkopers. In samenwerking Met Willy Rummens en Carlos Bekaert wordt een documentje samengesteld over de vroegere ATEA activiteiten in de Albert residence, zoals het gebouw thans wordt genoemd. ('residence" klinkt wel duurder dan "building", ik vermoed dat de prijs naargelang zal zijn).

Een kopie van het documentje vindt u hier
De verkoop wordt aangezwengeld, ziehier de verkoopssite: https://www.albertresidence.be

2) Sociale geschiedenis

In 2017 werden we gecontacteerd door Luc Peiren; wetenschappelijk medewerker van de studiedienst van het ABVV AMSAB. Hij maakte een studie over de ontwikkeling van de metaalindustrie, de arbeidsomstandigheden en de vakbond in Vlaanderen, en zocht illustraties rond telecombedrijven. Eén en ander leidde tot twee publicaties
- ijzersterk, de geschiedenis van de vlaamse metaalindustrie
- brood en rozen. Dit is een tijdschrift voor de geschiedenis van sociale bewegingen en in een artikel beschrijft Luc Peiren hierin "de fotocollectie van Opel Belgium en de vrienden van het ATEAmuseum". We zijn Luc dankbaar dat we dit hier mogen publiceren.

3) telefoniegeschiedenis

(klik op de foto's om ze te vergroten)

	Telefonie en wooncultuur (2012) In 2012 was er een "overeenkomst" tussen heemkundige verenigingen om iets te doen rond wooncultuur. We werden gecontacteerd door mensen van de heemkundige kring van Berchem, en samen hebben we een tentoonstelling opgebouwd rond "telefonie en wooncultuur".
	MAS erfgoed (2013) Het MAS gebruikte de ATEAverzameling als voorbeeld
	Mini-tentoonstelling rond telefoniegeschiedenis, MAS 2014-2015 Vanaf oktober 2014 tot februari 2015 hadden we een mini-tentoonstelling in het kijkdepot van het MAS.
	Vormgevingserfgoed in Vlaanderen na 1945 (2016) Via het MAS werden we gecontacteerd omtrent vormgeving, en we bezorgden die mensen fotos's van de ATEA objecten. We anticipeerden dat men in een publicatie bv een post 600, een telefoon A66 of een U77 zou publiceren. Toen we het boek aankregen bleek het niet meer te zijn dan een inventaris van vormgevingserfgoed. Voor ATEA erfgoed verwijst men simpelweg naar de verzameling in het MAS.
	Consultancy Agfa-Gevaert erfgoed (2016) In 2016 besliste het management van Agfa-Gevaert om haar historische collectie over te dragen aan de provincie Antwerpen. Qua fotografie was er uiteraard het fotomuseum, maar er waren ook andere objecten, waaronder een 40tal telefoontoestellen die ooit bij Agfa gebruikt werden. Ons werd gevraagd daar een oordeel over te vellen.
	Vroeger was alles anders (2018) Schrijver en historicus Korneel De Rynck deed onderzoek hoe het dagelijks leven in België was vlak voor de golden sixties, de jaren 1950 dus, en documenteerde zich ondermeer door gesprekken met "experten" allerhande. Wij werden "opgeroepen" om het hoofdstuk telecommunicatie in de jaren 1950 te becommentarieren. We hebben ons nog "zot" gezocht naar een goed stadsbeeld met een typische jaren vijftig rode Belgische telefooncel (nee, geen Engelse), en helaas niet gevonden. Het boek is intussen uitgegeven, en is een zeer boeiende beschrijving van het toenmalige dagelijkse leven.
	artikels in tijdschriften voor telefoonhistorici. De laatste jaren hebben we heel wat artikels gepubliceerd over de geschiedenis van telefonie. Meestal zowel in Engelse als in Amerikaanse tijdschriften.
	Wanneer eerste telefoonboek in België? Op 2/12/2020 krijg ik telefoon van een journalist van het Nieuwsblad. Het telefoonboek (waarvan ik dacht dat het al jaren geleden was gestopt (op papier) word uiteindelijk geschiedenis. Hij schrijft daar een artikel over. Ik kan hem info bezorgen over één van de allereerste telefoonboeken van België, uit 1886. Het krantenartikel verschijnt op 3/12/2020 zowel in het Nieuwsblad, de Standaard, Gazet van Antwerpen als het Belang van Limburg. De tekst is dezelfde, doch de vormgeving wordt aangepast aan de doelgroep van die krant. Hier geven we twee kranten weer.
	Telegrafie Mijn vriend en soulmate Fons Vanden Berghen is wereldexpert in 19de eeuwse telegrafie. Hij publiceert regelmatig in binnen en buitenland. In 2020 publiceert hij ondermeer twee boeken, één in het Engels, één in het Nederlands. Op vraag van Fons deed ik een proeflezing van deze twee publicaties. Fons zijn prachtige boeken over telegrafie, zie hier . Daar vind je ook info hoe te bestellen.
	We werken ook samen met de mensen van het ETWIE. Toen Robin Debo van ETWIE in 2021 een studie maakte over bakeliet gaven wij input over gebruik van bakeliet in telefonie. Referentie: MELK,KATOEN, FENOL EN MATRIJZEN! Veldtekening van het erfgoed van de kunststofnijverheid in Vlaanderen (1920-1961) Robin Debo, ETWIE 2021
	Na zijn boek "Vroeger was alles anders" (zie hoger) deed schrijver Korneel Derynck heel wat onderzoek naar het leven van 1958-1973. Dit resulteerde in het boek "Golden Sixties" Dit boek beschrijft hoe het dagelijks leven veranderde tussen 1958, het jaar van de Expo, en 1973, het jaar van de oliecrisis. Een terugblik op een periode van ongekende welvaart, nostalgie in tijden van crisis. Korneel besprak met mij de evolutie van telefonie in die periode. Ongelooflijk hoe iemand geboren in 1986, mits een degelijke research, die periode perfect kan beschrijven. Zie ook www.korneelderynck.com
	Vroeger telecommunicatiemuseum in Brussel Wereldexpert telegrafie Fons Vanden Berghen publiceerde al heel wat (zie hoger) . In 2022 wilde hij eerst een artikel schrijven over het voormalig telecommunicatiemuseum in Brussel. Het is uiteindelijk een boekje van 108 blz is geworden. Mijn bijdrage was beperkt tot proeflezen. Fons zijn prachtige boeken over telegrafie, zie hier . Daar vind je ook info hoe te bestellen.